Brazilië culinair

Als ik in drie woorden moet aangeven wat reizen zo leuk maakt dan zouden dat zijn ‘nieuwe dingen ervaren’. Nogal wiedes: als alles onderweg hetzelfde was al thuis zou je geen reden hebben om van huis te gaan. In Brazilië is bijna alles nét even anders dan bij ons en dat maakt het leuk. Dat geldt zeker ook voor de eetgewoonten, en aangezien ik een groot fan ben van lekker eten en drinken, gaat deze post over onze culinaire ontdekkingen tot nu toe.

Gezien het feit dat Brazilië al 150 jaar lang de grootste koffieproducent ter wereld is, vind je er treurig weinig lekkere koffietentjes. Dat er bijna geen Starbucksen zijn kunnen we nog begrijpen, maar als Amsterdammers hadden we toch minimaal net zo’n hoge Brazuca-dichtheid verwacht als bij ons. Not so. Brazillianen denken er zelf misschien anders over, maar er heerst hier niet echt een koffiecultuur. Zo hebben we meegemaakt dat we in een restaurant helemaal geen koffie konden krijgen na het eten. Maar het ergste is de cappuccino: bega je de gruwelijke vergissing om een ‘cappuccino traditional’ te bestellen dan krijg je een mierzoet ‘chocolade fantasie’ achtig drankje waar nog geen koffieboon naast heeft gelegen. Inmiddels hebben we door schade en schande geleerd dat de veiligste bestelling een ‘cafe com leite’ is; in de meeste gevallen krijg je dan iets wat op een cappuccino lijkt, soms krijg je een espresso met een klein scheutje melk. De beste latte die we gehad hebben stond op de kaart in een klein barretje als ‘leite com cafe’ en bestond inderdaad uit een kopje warme melk met een scheutje koffie erin. Wel grappig.

Brazilianen hebben nog meer eetgewoonten die wij een beetje vreemd vinden. Zo is het eten meestal gruwelijk zout, en groenten staan regelmatig niet eens op de kaart. Voor Brazilianen is een biefstukje met rijst en friet een volkomen acceptabele maaltijd. Soms krijg je er dan ook nog bonen bij, en/of farofa, dat als hoofdbestanddeel cassavemeel heeft. Het advies ‘eet 2 ons groenten per dag’ (of moeten we er in Nederland inmiddels eigenlijk al 3?) is hier duidelijk nog niet doorgedrongen. En ik schat in dat koolhydraatarme diëten hier ook niet echt een ding zijn. Ter illustratie: afgelopen 24 december aten we in een restaurant dat voor de gelegenheid een kerstbuffet serveerde in plaats van het gewone menu. De enige groenten in het hele menu waren een handje erwten en een halve gesnipperde ui in de rijstsalade. Eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat we in de fazenda’s in de Pantanal wel bij elke maaltijd salade en groenten kregen, dus de rancheros lijken iets gezonder te eten. Sowieso waren de maaltijden daar erg smakelijk – en de hoeveelheden overvloedig.

Overigens zorgt men hier wel voor gebalanceerde voeding want we krijgen hier ook veel te veel suiker binnen, te beginnen bij het ontbijt. De verse fruitsapjes en het vele verse fruit zijn lekker en natuurlijk niet per sé ongezond, maar daarnaast is het een en al gezoete yoghurt, hele zoete cereals en cakejes met – je raadt het al – mierzoete glazuur wat de klok slaat.

Of het een oorzaak is, gevolg of toevallige correlatie is me niet helemaal duidelijk, maar ik zie regelmatig bij apotheken advertenties hangen dat medicijnen voor hoge bloeddruk en diabetes gratis of bijna gratis zijn. Dat is vast niet omdat maar weinig mensen aan die ziekten lijden! Ik denk dat de suiker- en zoutmaffia hier een flinke vinger in de pap hebben en dat de groenten- en fruitlobby kan nog heel wat leren van hun collega’s in Europa.

Een van de dingen die ons verder is opgevallen bij het zoeken naar vriendelijk geprijsde maar acceptabele restaurants, is dat je hier vaak gerechten voor twee personen op de kaart ziet staan. Soms heeft een restaurant zelfs alleen maar gerechten voor twee personen. De eerste keer had ik dat niet in de gaten en vond ik de tent erg duur – vier tientjes voor een hoofdgerecht, wat denken ze wel niet? – maar als je er eenmaal aan gewend bent is het meestal wel voordelig. Mits je een beetje dezelfde smaak hebt natuurlijk, anders wordt het lastig. En als je met een oneven aantal personen gaat eten heb je natuurlijk ook een uitdaging.

Ook grappig in restaurants: stellen die samen eten gaan heel vaak naast elkaar zitten in plaats van tegenover elkaar, zoals je bij ons eigenlijk altijd doet. En niet alleen als het uitzicht zich daarvoor leent zoals aan het strand, ook als er niets te zien is.

Wat je hier verder veel ziet: buffetrestaurants en restaurants waar je het eten per pond of per kilo afrekent. Beide soorten hebben we nog niet geprobeerd. Deze restaurants lijken erg goedkoop maar niet erg aantrekkelijk.

Waar we zeer van gecharmeerd zijn, zijn natuurlijk de caipirinha’tjes. Dat is trouwens dubbelop, wat caipirinha is al het verkleinwoord voor caipira’s. Duurde een tijdje voor bij mij dat kwartje viel, zal ik eerlijk bekennen. Caipirinhas zijn de ideale manier om aan je twee stuks fruit per dag te komen. Een ‘caipirinha traditional’ maak je natuurlijk met limoen, maar je ziet ze hier ook vaak met andere soorten fruit, zoals kiwi, ananas, passiefruit en aardbei. Caipirapuriteinen die we zijn hebben we die nog niet uitgeprobeerd, maar dat gaan we nog wel een keer doen. Wat ook lekker is: pão de queijo. Dat zijn een soort broodjes van soesjesachtig deeg waar kaas in verwerkt is, zodat je een luchtig bolletje krijgt met een knapperige buitenkant en een zachte, kazige binnenkant. Vers gebakken en warm geserveerd zijn ze het lekkerst.

Vanavond hebben we voor het eerst bolinhos de bacalhau op, in potentie ook een lekkernij al vond ik ons bordje weer te zout. Denk aan een bitterbal, maar dan met een vulling van kabeljauw en aardappelpuree. Echt een goed snackje! Bij dezelfde strandtent dronken we ook de slechtste caipirinhas tot nu toe: met 2 cm suiker op de bodem (!) en limoen die je amper proefde. Om eerlijk te zijn waren dit de enige slechte caipirinhas in onze 5 weken in Brazilië tot nu toe, dus we zijn blij dat we deze nu op hebben (we blijven wel Hollanders he? Dus ik heb er wat schijfjes limoen in uitgeknepen die we bij de visballetjes kregen en heb zo min mogelijk geroerd om bij de suiker weg te blijven). Want nu weten we weer zeker: the only way is up!